sarivelilerin beseri ozellikleri
BEŞERİ ÖZELLİKLERİ
Sarıveliler ilkçağlardan beri yerleşim yeri özelliği taşımaktadır. Göktepe ve Uğurlu’da bulunan tarihi kalıntı, kabartmalar ve kaya mezarlarına göre, Sarıveliler M.Ö. 2000 li yıllarda yerleşim yeri olarak kurulu olduğu tahmin edilmektedir. Tarihi kalıntılar, Sarıveliler ve çevresinde, Hititler’in (M.Ö 1000), Romalılar’ın (M.S 103), Bizanslılar’ın ve Selçuklular’ın (M.S 1115), Karamanoğulları’nın (M.S 1213-1228) ve Osmanlılar’ın yaşadığını göstermektedir (Doğanay, 2005).
Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra köy statüsünde olan Sarıveliler, 1967 yılında kasaba, 27 Mayıs 1990 tarihinde ise 3644 sayılı yasa ile ilçe statüsüne kavuşmuştur. Sarıveliler ilçesinde ilçe merkezi dışında 1 kasaba (Göktepe) ve 10 köy yerleşmesi ve bunlara bağlı mahallelerden oluşmaktadır. 2009 yılında Adiller ve Ortaköy köyleri halk oylaması ile ilçe merkezinin mahallesi haline gelmiştir.
2009 yılı Adrese dayalı nüfus tespitine göre Sarıveliler’de toplam 13.592 (6.832’si erkek, 6.760’ı kadın) nüfus vardır. Bu nüfusun 6.004 ’ü Sarıveliler ilçe merkezinde, 7.588’i kasaba ve köylerde yaşamaktadır (Tablo: 1). Böylece Sarıveliler’deki nüfusun D’ü ilçe merkezinde, V’sı da kırsal kesimdedir.
Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra köy statüsünde olan Sarıveliler, 1967 yılında kasaba, 27 Mayıs 1990 tarihinde ise 3644 sayılı yasa ile ilçe statüsüne kavuşmuştur. Sarıveliler ilçesinde ilçe merkezi dışında 1 kasaba (Göktepe) ve 10 köy yerleşmesi ve bunlara bağlı mahallelerden oluşmaktadır. 2009 yılında Adiller ve Ortaköy köyleri halk oylaması ile ilçe merkezinin mahallesi haline gelmiştir.
2009 yılı Adrese dayalı nüfus tespitine göre Sarıveliler’de toplam 13.592 (6.832’si erkek, 6.760’ı kadın) nüfus vardır. Bu nüfusun 6.004 ’ü Sarıveliler ilçe merkezinde, 7.588’i kasaba ve köylerde yaşamaktadır (Tablo: 1). Böylece Sarıveliler’deki nüfusun D’ü ilçe merkezinde, V’sı da kırsal kesimdedir.
Tablo: 1- Sarıveliler İlçe’sinde 31.12.2009 Adrese Dayalı Nüfus Sayıları
|
Yerleşim Birimi
|
Toplam
|
Erkek
|
Kadın
|
|
Sarıveliler İlçe Merkezi
|
6.004
|
3.015
|
2.989
|
|
Göktepe (BM)
|
2.071
|
1.050
|
1.021
|
|
Civandere
|
361
|
182
|
179
|
|
Civler
|
1.502
|
767
|
735
|
|
Çevrekavak
|
239
|
112
|
127
|
|
Daran
|
307
|
165
|
142
|
|
Dumlugöze
|
1.750
|
870
|
880
|
|
Esentepe
|
407
|
194
|
213
|
|
Günder
|
133
|
70
|
63
|
|
Işıklı
|
114
|
53
|
61
|
|
Koçaşlı
|
398
|
207
|
191
|
|
Uğurlu
|
306
|
147
|
159
|
|
Toplam
|
13.592
|
6.832
|
6.760
|
Kaynak: TUİK 2009 Nüfus Verileri, 2010.
Sarıveliler ve çevresinde yerleşmeler, genellikle akarsu vadilerinde ve dağ eteklerinde yoğunlaşmıştır. Son yıllarda ilçe merkezi şehirsel fonksiyonlar açısından gelişme göstermekte olup, ilçede bulunması gereken yönetimsel birimler bulunmaktadır.
2009 yılı nüfus verilerine göre 6 yaş ve üzerindeki okuma yazma çağında toplam 12.238 nüfus bulunmaktadır. Bu nüfusun 11.130’u okuma yazma bilirken, geri kalan 1.108’i okuma yazma bilmemektedir. Okuma yazma bilen nüfusun 11’i yüksek lisans, 329’u fakülte veya yüksek okul, 1.134’ü lise veya dengi okul, 7.229’u ilkokul veya ilköğretim okulu, 2.427’si okul bitirmeyip okuma yazma bilen ve 1.108’i okuma yazma bilmeyenlerdir.
2009 yılı nüfus verilerine göre 6 yaş ve üzerindeki okuma yazma çağında toplam 12.238 nüfus bulunmaktadır. Bu nüfusun 11.130’u okuma yazma bilirken, geri kalan 1.108’i okuma yazma bilmemektedir. Okuma yazma bilen nüfusun 11’i yüksek lisans, 329’u fakülte veya yüksek okul, 1.134’ü lise veya dengi okul, 7.229’u ilkokul veya ilköğretim okulu, 2.427’si okul bitirmeyip okuma yazma bilen ve 1.108’i okuma yazma bilmeyenlerdir.
Foto: 1- Sarıveliler İlçesinin Doğudan Görünüşü
Karaman il milli eğitim müdürlüğü verilerine göre Sarıveliler ilçesinde 2008-2009 eğitim öğretim yılında eğitim kurumlarında; 109’u ilköğretim okulunda, 16’sı ortaöğretimde ve 7’si halk eğitim merkezinde olmak üzere toplam 132 öğretmen görev yapmıştır. Sarıveliler ilçesinde 2008-2009 eğitim öğretim yılında okul öncesinde 226 (115 erkek, 111 kız) öğrenci, ilköğretim okullarında 1951 (991 erkek, 960 kız) öğrenci, orta öğretim okullarında 297 (147 erkek, 150 kız) öğrenci, eğitim görmüştür.
Sağlık hizmetlerinin verilmesi için aile hekimliği uygulamasına başlanmıştır. Sarıveliler ilçe merkezinde Sarıveliler Devlet Hastanesi ile Eski sağlık ocağında Göktepe kasabasında sağlık ocağı aile hekimliği hizmet vermektedir. 2009 yılı itibariyle İlçe hastanesinde ve sağlık ocaklarında 8 Doktor, 1 Diş Doktoru, 7 Hemşire, 12 sağlık Memuru, 4 ebe, 1 memur ve 6 hizmetli hizmet vermektedir. Yine hastanenin 2 adet ambulansı bulunmaktadır.
Sağlık hizmetlerinin verilmesi için aile hekimliği uygulamasına başlanmıştır. Sarıveliler ilçe merkezinde Sarıveliler Devlet Hastanesi ile Eski sağlık ocağında Göktepe kasabasında sağlık ocağı aile hekimliği hizmet vermektedir. 2009 yılı itibariyle İlçe hastanesinde ve sağlık ocaklarında 8 Doktor, 1 Diş Doktoru, 7 Hemşire, 12 sağlık Memuru, 4 ebe, 1 memur ve 6 hizmetli hizmet vermektedir. Yine hastanenin 2 adet ambulansı bulunmaktadır.
